7 maal 'K' brengt ongeluk

Het gezin van Kaan verhuist voor de zevende keer in zeven maanden tijd naar een nieuwe plek. De zeven kinderen die het gezin rijk is, verhuizen dit keer samen met hun ouders naar Koewacht. Waarom verhuizen ze zo vaak? Ook Kaan vraagt het zich af. Al snel gebeuren er onverwachtse, akelige dingen op de boerderij waar het gezin net is ingetrokken. Seppe Celie en Michael Vroemans van Cirque Totale onthullen je de diepste geheimen en donkere verhalen van de nieuwe inwoners van Koewacht.

Wil je graag meer te weten komen over de plaats waar dit alles zich afspeelt? Ben je ook benieuwd wat de betekenis van het getal 7 kan zijn? Wie zijn die witte wieven en waarom brandt men salie? Op deze pagina krijg je op al deze prangende vragen een antwoord.

 

Koewacht

Afbeelding: Zicht op de Kerkstraat in Koewacht, Moerbeke. Afbeelding van Heemkundige Kring Moerbeke-Waas.

Koewacht, waar volgens de pa van Kaan de mannen steeds op hun koeien staan te wachten, is een grensdorp dat verspreid is over twee landen en drie gemeentes. Het grootste deel van het dorp maakt deel uit van de gemeente Terneuzen in de Nederlandse provincie Zeeland. Het andere gedeelte is verdeeld over de Belgische gemeenten Moerbeke en Stekene. De naamgeving zou verwijzen naar “koeien wachten”. Het spreekwoord ieder moet zijn koeien wachten betekent dat iedereen voor zichzelf moet zorgen.

De ligging van Koewacht kent zijn oorsprong in de Tachtigjarige Oorlog. In 1586 behoorde het Belgische gedeelte tot de katholieke Spanjaarden. Vanuit Nederland werden regelmatig strooptochten georganiseerd tegen het Spaanse gebied. Om de grens te beschermen werd er een fortenlinie gecreëerd: ‘De Linie van Communicatie’ tussen Hulst en Sas van Gent. Van enkele forten zijn slechts sporen in het landschap terug te vinden maar Fort Masereels groeide uiteindelijk uit tot een woonkern, het huidige dorp Koewacht. Het fort werd overwegend bewoond door Franse huursoldaten. Dat verklaart de aanwezigheid van Franse woorden in het lokale dialect. Landbouw was altijd de grootste inkomensbron. Zo stonden er in het dorp enkele vlasfabrieken en was er zelfs een vlassersschool. Vandaag kan je alles rond de vlascultuur in Koewacht ontdekken in Museum ’t Vlasschuurken. De kerk in Koewacht ten slotte stond oorspronkelijk enkel in het Belgische gedeelte maar na de grenssluiting in de Eerste Wereldoorlog kwam er in het Nederlandse gedeelte een tweede kerk.

Nog meer ontdekken? Op deze website kan je aan de hand van tips en verhalen Koewacht beleven door de ogen van lokale bewoners.

De Sint-Filippus en Sint-Jacobuskerk van Koewacht, Moerbeke. Afbeelding: Heemkundige Kring Moerbeke-Waas

Het getal 7

Dat het getal 7 volgt op 6, wisten we allemaal al. Maar het getal 7 komt ook opvallend veel voor in het verhaal “7 maal ‘K’ brengt ongeluk”. Waar die 7 in het verhaal voor staat, vertellen de stemmen van Seppe Celie en Michael Vroemans in de podcast van Sprekend Waasland. Wat we wel al kunnen prijsgeven, is dat het gebruik van het getal 7 in volksverhalen en sprookjes niet ongewoon is. Sprookjes waarin het getal 7 regelmatig voorkomt, zijn makkelijk te vinden. Denk maar aan de zeven geitjes, de zeven dwergen, de zevenmijlslaarzen en de zevenkoppige draak.

Naast ‘zeven’, wordt ook ‘drie’ gerekend tot een belangrijk getal in de getallensymboliek. Zo delen we bijvoorbeeld de dag op in drie (ochtend, middag en avond) en delen we de week op in zeven dagen. De invloed van het Christendom op ons dagelijks leven heeft daar veel mee te maken. Zowel drie als zeven zijn in het Christelijke geloof representanten van een perfecte eenheid of een volledige veelheid. Het meest perfecte drietal is de drie-eenheid van God de Vader, God de Zoon en de Heilige Geest. Zo wemelt het ook van de zeventallen in de Bijbel en het geloof. Denk maar aan de zeven werken van barmhartigheid, de zeven hoofdzonden, de zeven sacramenten en de zevende hemel.

De witte wieven

Witte vrouwen of in streektaal witte wieven zijn mythische wezens en verwijzen naar vrouwenfiguren die in sagen voorkomen. Ze zijn soms goedaardig en soms kwaadaardig, afhankelijk van het verhaal. In Noord- en Oost-Nederland worden mistbanken soms ook witte wieven genoemd. Witte wieven worden vaak in verband gebracht met heksen of spoken. Ze hebben veel overeenkomsten met sidhe (elfen uit de Ierse mythologie), banshees (een fee die de dood van een mens aankondigt uit de Iers-Keltische folklore), en de Spaans-Mexicaanse ‘vrouw in het wit’ la Llorona. Ook worden ze in verband gebracht met wetende wijven – waarzegsters. Witte wieven zijn vrijwel overal in Europa gekend. Zo heten ze bijvoorbeeld in Frankrijk dames blanches. In België was Madame Blanche de term voor een waarzegster. In Engeland zijn sagen bekend van white women, ook zij voorspellen geboorte en dood.

Het geloof in witte wieven kent zijn oorsprong wellicht in de Germaanse tijd, maar dit is niet met zekerheid te zeggen. Soortgelijke fenomenen in het volksgeloof worden aangetroffen in Indo-Germaanse cultuurgebieden, inclusief Romaanse talen en Gaelic. Megalithische monumenten als ganggraven, grafheuvels en hunebedden werden in sommige verhalen als hun woonsten beschreven. Behalve in hunebedden zouden de witte wieven in kleine heuveltjes en terpen hebben gewoond. Ze hadden daar de in- en uitgang naar hun holen. ‘s Nachts kwamen ze langzaam zwevend tevoorschijn. Volgens de overlevering gaan ze vrijwel altijd in het wit of vuilwit gekleed, wat de naamgeving zou kunnen verklaren.

Afbeelding: August Malmström (1829–1901): “Dansende elfen op een meer”, 1866

Heb je aanvullingen over deze onderwerpen? Laat het ons weten!